IP Derecelendirmesini teknik özelliklere göre ayarlarken nelere dikkat etmeniz gerekir ve hareket ürünlerini belirtirken diğer çevresel etmenler nelerdir?
Çeşitli pazarlarda hareket kontrol ürünleri imalatçısı olarak, Kollmorgen'in Uygulama ve Satış mühendisleri ürünlerin tüm ortamlarda özelliklerinin belirlenmesi için çalışmaktadır. Çoğunlukla bu ortamlar ıslak olabilmekte ve bu nedenle ürünümüzün özelliklerinin bir parçası olarak IP (Uluslararası Koruma) derecelendirmesinin dikkate alınması gerekir.
Her şeyden önce IP derecelendirmesi nedir? IP veya açık haliyle Uluslararası Koruma derecelendirmesi, Kollmorgen gibi imalatçılara bir ürünün belli ortamlarda dayanma yeteneğinin derecelendirilmesi için kullanılabilecek hassas bir test sunar. IP Kodu, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) tarafından tanımlandığı şekilde iki basamaklı bir sayı ve opsiyonel olarak bir harf ile tanımlanır. Örnek olarak IP67 derecelendirmesi verilebilir. Bu değerdeki ilk sayı ürünün Katı Madde Korumasını tanımlar. "6" sayısı IP67 ürününün "Toz geçirmez" olduğunu gösterir. Bu basamak için seçenekler aşağıda yer almaktadır.
Bu derecelendirmedeki ikinci sayı malzemenin Sıvı Girişi Korumasını tanımlar. "7" sayısı IP67 ürününün "30 dakika boyunca 1 metreye kadar daldırma"ya karşı korunduğunu gösterir. Bu basamak için seçenekler aşağıda yer almaktadır.
Aşağıdaki tablolardan da görebileceğiniz gibi, bir ürünün katı parçacıklara ve sıvılara karşı nasıl korunduğunu tanımlamak amacıyla kullanılabilecek birçok kod vardır. Motor sektöründe en çok kullanılan kodlar IP40, IP65, IP66, IP67, IP68 ve IP69K'dır.
Buradaki zorluk, bir uygulamada hangi derecelendirmenin kullanılacağını belirlemektir. En yüksek katı parçacık değeri olan 6'yı elde etmek nispeten kolay olduğundan, bu yazı kapsamında ilk basamağı yok sayabiliriz. İkinci basamak ise en çok karışıklığın yaşandığı değerdir. Burada uygulamanız için dikkate alınacak birkaç ipucu yer almaktadır:
- IP65 derecelendirmesi ürünün su jetine karşı korunduğunu gösterir. Bir IP65 motoru, yıkama uygulamaları amacıyla olmayıp motor üzerinde belli zamanlarda su sıçraması olduğunda kullanılabilir.
- IP67 motoru daha güçlü su jetlerine karşı korunur ve yıkamanın gerekli olduğu uygulamalarda kullanılabilir. Eğer bir IP67 motorunu yıkama uygulamasında kullanacaksanız, üzerinde epoksi boyası olan ve paslanmaz çelik bileşenler kullanan sistem kullanmayı düşünebilirsiniz. Böylece, korozyona karşı korunacaktır.
- IP69K motoru zorlu yıkama ortamlarında tercih edilen çözümdür, çünkü bu derecelendirme motorun 1450 PSI basınca kadar su jetlerine karşı korunduğunu gösterir. Bu motorlar çoğunlukla paslanmaz çelik muhafazalardan yapılmıştır. Boya, bu koşullara dayanmakta yeterli olmaz. K harfi su sıcaklığının 80 dereceye kadar çıkabileceğini gösterir.
- Uygulamanız sert yıkama işlemlerine tabi tutulacaksa, hangi kimyasal çözeltilerin kullanılacağını bilmek önemlidir. Bu koşullarda IP kodu ürünün gerekli kullanım ömründe bir etmen değildir. Gözlemlerime dayanarak, yıkama uygulamalarında kullanılan ürünlerin çok uzun ömürlü olmadığını söyleyebilirim. Çünkü ürünün su ve diğer kimyasallara maruz kalması nedeniyle korozyon ortaya çıkmaktadır. IP67 derecelendirmesine sahip püskürtme boyalı bir motor suya sık sık maruz kaldığında ömrü uzun olmayacaktır. Böyle bir ürünün aşındırıcı yıkama uygulamalarında kesinlikle kullanılmaması gerekir. Bu motorlar çoğunlukla Alüminyum ve Çelikten imal edilmiştir ve ıslak ortamlarda hızlıca korozyona uğrar. Aynı motoru Epoksi boyayla boyayabilir ve çelik bileşenleri paslanmaz çelik haline getirebiliriz. Böylece aşındırıcı yıkama ortamlarında sorunsuz çalışan bir motor elde ederiz. Bu çözümün dezavantajı ise boyanın sökülmesi halinde altındaki alüminyumun korozyona uğramasıdır. Bu tür ortamlardaki en dayanıklı çözüm tümüyle paslanmaz çelikten imal edilmiş motordur. Ayrıca O-halka, mil contaları ve kablo tesisatı gibi metal olmayan bileşenlerin bu kimyasallarla nasıl tepkimeye gireceğini dikkate almak önemlidir.
Uygulamanızdaki elektromekanik ekipmanın sadece çalışma ortamını dikkate almayın, bunun yanında makinenin maruz kaldığı temizlik ve sterilizasyon ürünleri gibi diğer çevresel faktörleri dikkate alın. Bu tür çevresel hususlara özenle dikkat edildiğinde, makineniz hazır ve çalışır durumda olur ve uzun yıllar boyunca üretim gereksinimlerinizi karşılar.
Karşı karşıya kaldığınız bazı çevresel kabusları ve bunlarla nasıl başa çıktığınızı bize anlatın.