Ana içeriğe atla
blog | Lineer Aktüatör Tipleri |
|
2 dakikalık okuma

"Block and Tackle" Serimizin en son bölümü "Lineer Aktüatör Nedir?" yazısında yükleri düz bir hatta hareket ettirmek için kullanılan genel mekanizma tiplerini tanımlamıştık. Bu yazımız, hareket kontrol dünyasında kullanılan farklı tipler ile ilgili biraz daha fazla detay verecek.

Electric Cylinder CutawayBir elektrik motorunun döner hareketini lineer harekete çevirmek tüm lineer aktüatörlerin ana görevidir. Bu dönüşüm için iki türlü mekanizma vardır: kılavuz vida ve kayışlı tahrik. Kılavuz vida, bir vida ve cıvata kullanarak döner hareketi lineer hareket çeviren bileşendir. Motor vidayı döndürdükçe cıvata, vida uzunluğu boyunca dişler üzerinde hareket eder. Cıvata, dönmesini engellemek ve vidanın ekseni boyunca gidip gelmesine izin vermek için bir yatak mesnedi sistemine takılmıştır. Genelde aktüatör mahfazası, somuna ve somunun ittiği nesneye kılavuzluk eden parçadır. Ancak çoğu milsiz aktüatör ve hassas masa, somunu ve taşınan nesneyi desteklemek için profil yatak rayları kullanır. "Kılavuz vida", bir uzunluk boyunca somunu iten vidayı tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Ama kılavuz vidalar iki genel tasarımdadır: bilyalı vida ve kılavuz vida (ACME vida).

Bilyalı vidada, bir vida ve içinde bilya yatakları olan bir somun vardır. Bu sayede vida, çok az bir sürtünme ile somunu döndürür. Lineer aktüatörün sürtünme sebebiyle fazla güç kaybetmeden ve ısınma olmadan daha yüksek hızlarda ve daha uzun döngülerde hareket etmesine imkan tanır. Ancak somun içindeki bilyaların tıngırtılar yayması sebebiyle oldukça gürültülü çalışırlar.

Kılavuz vidalar daha temel bir tasarıma sahiptir. Vida yivleri ve somun yivleri doğrudan birbirine geçerler. ACME vida ise maksimum dayanıklılık sunmak için özel bir trapez şekli olan kılavuz vida tasarımıdır. Somun içinde bilya olmadığı için vida yivleri ile somun yivleri doğrudan temasa geçer ve ciddi bir sürtünme ortaya çıkar. Sürtünme iyi ve kötü olabilir. Mesela ACME somundaki sürtünme, kendi kendine dönmesine izin vermeden büyük yükleri desteklemeye imkan tanır. Otomatik fren gibi hareket eder. Ancak sürtünme ısınma da yapar. Bu yüzden hız ve iş döngüsü, aşırı ısınmayı önlemek için sınırlandırılmalıdır.

Rodless Actuator CutawayKayışlı tahriklerde uzun bir kayış, milsiz aktüatörün her iki ucunda bulunan kasnakları hareket ettirir. Bir uçtaki kasnak genelde bir dişli redüktör aracılığı ile bir elektrik motoruna tahrik verir. Diğer uçtaki ise boştadır ve genelde kayışa gerginlik ayarı sağlar. Bu mekanizma, ACME vidaların ve bilyalı vidaların maksimum hızlarını büyük oranda aşan hızlar sunar. Ayrıca oldukça da sessiz çalışır. Kullanıcı bilyalı vida aktüatörün sesine alışkın değilse, tıngırtı sesinin olmamasından dolayı bir şeylerin yanlış gittiğini düşünecektir. Ancak kayışlı tahrikler yüksek hızlarda bile daha akıcı ve sessiz çalışırlar.

Lineer aktüatörlerdeki mekanizmaların iyi ve kötü yanlarını anlamak, uygulamanın özel gereksinimlerini karşılamak için doğru aktüatör tipini seçmeye yardımcı olur. Lineer aktüatörler, al ve yerleştir, presleme, kalıp endeksçisi, konveyör yönlendirme, CNC frezeleme, lazer kesim, kaynak, ölçüm, hareketli kapılar ve diğer mekanik bağlantılı kontroller gibi bir çok uygulama alanında kullanılabilirler. Her uygulama için en uygun olan belli bir aktüatör tipi vardır.

Actuator Type Comparison

NOT: Kollmorgen, bilyalı vida ve ACME vida seçenekleri ve bir dizi dişli oranı ile EC Serisi ve N2 Serisi elektrik silindirlerini sunar. R Serisi milsiz aktüatörleri, bilyalı vida, ACME vida, tahrik kayışı ve bir dizi dişli oranı içeren seçeneklere sahiptir. DS4 ve DS6 hassas masalar sadece bilyalı vida seçeneği ile gelir. Tüm lineer aktüatörler, tork, hız ve hareket kontrol tipi için uygun boyutlu motorları barındırırlar. Bunların arasında fırçalı DC, kademeli ve fırçasız servo motorlar vardır.

Bir uzmana danışın

Olağanüstü olanı tasarlayın

Kollmorgen daha iyi bir dünya inşa etmek için hareketin ve otomasyonun gücüne inanır.

Daha fazlası için

İlgili kaynaklar

Direct Drive Linear Aktüatör Nasıl Seçilmeli? >

Belli bir uygulama için direct drive linear aktüatör seçerken dikkat edilecek bazı hususlar vardır. Bunlar gerekli hız, kuvvet, hareket profili, kullanılabilir fiziksel alan ve çevresel faktörler olarak sıralanabilir. Bunun anlamı şudur: seçilen…